آیا می دانستید دانشمندان و روانشناس ها بررسی کرده اند که اگر فردی با خستگی محیط کار خود را آشفته رها کند، فردا صبح زمانی که باز می گردد و این محیط را می بیند، خستگی دیروز دوباره در بدنش پدید می آید.
این موضوع اهمیت نظام آراستگی در سازمان ها را می تواند نشان بدهد، اینکه اجرای نظام آراستگی یا همان 5S ژاپنی چقدر می تواند در بهره وری و افزایش آن موثر باشد.
سیستمی تحت عنوان 5S برای اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم، در ژاپن شکل گرفت، ولی ایده اولیه این سیستم، ژاپنی نمی باشد. ژاپنی ها با الگو برداری از برخی صنایع آمریکایی و اروپایی و پس از توسعه و سیستماتیک نمودن آن، این سیستم را ارائه نمودند.
الگوهای اولیه ای که مورد استفاده ژاپنی ها قرار گرفت، شامل سه دسته از صنایع آمریکایی و اروپایی می باشد.
دسته اول: صنایعی می باشند که رعایت بهداشت، تمیزی و نظم از زیر ساخت های اساسی آن می باشد مانند: صنایع بهداشتی و دارویی یا صنایع میکرو الکترونیک که عمومان نیازمند محیطی تحت عنوان "اتاق تمیز یا Clean room می باشند.
دسته دوم: سازمان های خدماتی مانند هتل ها، سوپر مارکت ها، کتابخانه ها و مراکز تفریحی را در بر می گیرد. در این سازمان ها مشتری با محیط سازمان تماس مستقیم و نزدیک دارد. حساسیت بالای مشتریان این گونه از سازمان ها به تمیزی، نظم و سرعت پاسخگویی به خواسته هایشان، موجب می شود که این سازمان ها برای بقا و رقابت، ناچار باشند که اصول خاصی را رعایت نمایند. به طور کلی در آمریکا رعایت این گونه از اصول (چه اجبار قانونی باشد و چه اام عرفی و صنفی) در زمینه هایی که مرتبط با بهداشت و سلامتی انسان ها می باشد، خانه داری خوب یا Good House Keeping نامیده می شود.
دسته سوم: شامل سازمان های پیشرو می باشند که به اهمیت مباحثی مانند: انسان، ماشین، انسان - کار و انسان - محیط توجه خاصی نموده و تلاش نموده اند که ارتباطی منطقی و سالم بین انسان- ماشین - کار پدید آورند.
از گذشته آراستگی در همه جوامع بخصوص ایران ما وجود داشته است اما بصورت نظام مند و روشمند نبوده، اولین بار ژاپنی ها در سال 1985 نظام آراستگی را بصورت نظام مند معرفی کردند، فردی بنام سوزوکی در کتاب کایزن عملی فصلی را به اصول نظام آراستگی به عنوان مبنایی برای بهره وری و کایزن معرفی نمود. ابتدا نظام آراستگی دارای 3 بند بود که پس از آن به 5 اصل تغییر یافت و نام 5S را به خود گرفت.
تعریف کامل 5S چیست؟
5S سیستمی برای بهسازی و آراستگی در محیط می باشد. (تفاوتی نمی کند این محیط، محیط کار است، محیط خانه است و یا حتی خودرو شخصی) این نظام کمک می کند، همواره محیطی آراسته داشته باشیم.
نظام آراستگی یا 5S شامل 5 مرحله با نام های زیر می باشد:
ساماندهی (Seiri): تفکیک ضروری از غیر ضروری
نظم و ترتیب (Seiton): مرتب کردم و مشخص کردن مکان هر وسیله ای
نظافت (Seiso): تمیز کاری و نگهداری محیط به صورت همواره تمیز
استانداردسازی(Seiketsu): تدوین دستورالعمل ها و استانداردها برای حفظ و تداوم آراستگی
انضباط(Shitsuke): فرهنگ سازی برای انجام عادت افراد به انجام صحیح کارها
نمونه ای از اجرای فایو اس برای خودم
ازونجا که من خودم محل کار خاصی ندارم این برنامه رو برای بهبود خودروی شخصیم انجام دادم
برای اغلب ما صندوق عقب ماشین حکم زیرزمین خونمون رو داره و هرچیزیکه بدرد نخوری که دلمون نمیاد دوربریزیم رو توش نگه میداریم ، این بد نیست ولی یک عیب بزرگی داره و اون اینکه اگر یک چیز ضروری رو بخوایم پیدا کنیم ، اونوقته که به غلط کردن میفتیم 
منم زمانی اینو فهمیدم که چرخ جلو ماشین بادش خالی شده بود و مجبور بودم عوضش کنم 
بدترین تجربه ی تعویض لاستیک عمرم بود .
خالی کردن بار صندوق عقب به اندازه خود تعویض لاستیک سخت و کسل کننده بود، دونه دونه رو باید بیرون میکشیدم میذاشتم یه گوشه تا برسم به کف صندوق برای بیرون کشیدن لاستیک
عکسی ازون روز ندارم چون همونجا وسط خیابون نصف خرت و پرتا رو دور ریختم و با کوله باری سبک به خونه برگشتم ولی یه چیزی تو مایه های عکس زیر بود
روز بعدش که اتفاقا جمعه هم بود یک سبد پلاستیکی از تو انباری پیداکردمو فقطم چیزایی که بدرد بخور بودو گذاشتم توشو گذاشتمش داخل صندوق ؛
اینم بگم وزن این سبد نباید از 5 شیش کیلو بیشتر باشه چون هم یه بار اضافی برای سوخت ماشینه هم موقع برداشتنش اذیت میشین.
البته اگر ازین سبدا گیر نیاوردین یک سری ارگنایزر مخصوص صندوق عقب هم هست که به خوبی این سبدا نیست ولی کار راه اندازه
بعد مرتب کردن صندوق فهمیدم بجز صندوق عقب داشبرد و کنسول ماشین هم کلی آشغال توشه، داخل داشبردو خالی کردم داخل کنسول هم فقط یه کاغذ یادداشت و مداد(خودکار نذارین تو ماشین که تابستون دردسرساز و زمستون بلااستفاده میشه) و یک بطری کوچیک آب معدنی گذاشتم و یکمم پول خورد (در حد دوسه تومن برای پول پارکینگی جایی) و فک میکنم بقیه چیزاییکه داخل ماشین نگه میداشتم بلااستفادن. شمام همین الان برین سراغ ماشینتون حداقل به اندازه یک پلاستیک خرت و پرت بلااستفاده پیدا میکنین.
درباره این سایت